De Kabouter Wesley methode

Usually I blog in English, but as the topic of this blog is quite specific for the Dutch language, I simply need to write this in my native tongue. My apologies to any English readers.

Zoals de titel al doet vermoeden, is het onderwerp van deze blog de door mij zo bestempelde “Kabouter Wesley methode”. Niet dat ik daar verder enige rechten aan kan of wil ontlenen, maar dat doet er ook niet toe.

De Kabouter Wesley methode ontleent zijn naam niet aan de recordinternational van het Nederlands elftal, maar aan een videoserie die werd uitgezonden als onderdeel van ‘Man bijt Hond’ in België. In een van de filmpjes, De Betovering, spreekt titelfiguur Kabouter Wesley de onsterfelijke woorden: “En wat is daar het praktisch nut van?”

Deze simpele uitspraak bleek er één waar ik regelmatig op terugval. Hij is toepasbaar in allerlei uiteenlopende situaties. Van het refinen van een backlog tot het vormgeven van een architectuur blijkt deze simpele vraag een hele krachtige te zijn, met name omdat hij doorgaans weinig toelichting nodig heeft.

De ICT-markt in zijn geheel, maar de Nederlandse in het bijzonder, is doorspekt van voornamelijk Engelstalige terminologie die geen echte Nederlandse term kent. Dat heeft geleid tot enigszins vreemd taalgebruik, zoals het werkwoord “deliveren”, het zojuist gebruikte “refinen” en mijn persoonlijke favoriet “value adden”.

Met value heb ik meteen het bruggetje naar Kabouter Wesley. De term value is een veelgebruikte term die wordt gebezigd om aan te duiden wat iets oplevert. De directe vertaling is “waarde” en hoewel dit technisch gezien de juiste vertaling is, dekt het voor mij niet altijd de lading. Vaak moet je de interpretatie van wat waarde is, wat oprekken om het goed te laten passen. Voor mij is de eerste associatie die ik heb met waarde de monetaire invulling, dus hoeveel geld iets kost of oplevert. Echter, waarde kun je ook op een andere manier uitdrukken zoals tijdswinst of betrouwbaarheid.

Hoewel de interpretatie van de term waarde persoonlijk is, en het dus voor iedereen anders kan zijn, prefereer ik Kabouter Wesley’s term voor iets soortgelijks: nut. Voor mij heeft nut wel de directe associatie die van belang is voor wat we doorgaans met value uitdrukken: wat heb je eraan?

Dus door de vraag “en wat is daar het praktisch nut van?” stel je het ogenschijnlijke doel aan de kaak. Heeft het wel nut wat we willen? Gaan we iets eraan hebben? Het roept vragen op die ook terugkomen bij een value-stream-mapping oefening (en daar heb je value ook weer) die als doel heeft om onzinnige zaken (aka waste) uit een proces te halen. Het brengt je terug bij waarom je hetgeen wilt doen dat je voor ogen hebt.

In een wereld waarin de terminologie niet altijd even duidelijk is en aan interpretatie onderhevig kan zijn, denk dan eens aan Kabouter Wesley. Wie weet biedt dit slecht getekend figuurtje net even die versimpeling die je op dat moment kunt gebruiken.